GİRİŞ
Dünyada son yirmi yılda önemini en çok hissettiren kavramlardan biri hiç şüphesiz uluslararasılaşma kavramıdır. Yükseköğretim bağlamında uluslararasılaşma kavramı göz önüne alındığında proje ve program işbirlikleri, akademisyen ve öğrenci hareketliliklerini kapsayan bir kavram olarak belirtilebilir (Özer, 2012). Bu ifadelerden en önemlisi olan uluslararası öğrenci hareketliliği yüksek bir ivme ile artış eğilimindedir. Şöyle ki, Türkiye’de 2010 yılında 21.948 olan uluslararası öğrenci sayısı 2020 yılına gelindiğinde yaklaşık dokuz katı olan 185.047 sayısına ulaşmıştır. (Studyinturkey, 2021)
Yükseköğretimin Uluslararasılaşması
Dünyada yükseköğretim uluslararasılaşmasının önemli olmasının nedenlerinden birincisinin ekonomi olduğu söylenebilir. Bu kapsamda, bir öğrencinin eğitim masrafının yıllık yaklaşık 40000 USD olduğu düşünüldüğünde; 2017 yılı verilerine göre 5.3 milyon uluslararası öğrenci ilgili ülkelerin ekonomilerine 212 milyar dolarlık katkıda bulunmaktadırlar. (migrationdataportal, 2021). Ülkelerin sahip uluslararası öğrenci sayıları incelendiğin bu ekonomik pastadan büyük oranda yararlanan ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gelmektedir. Akabinde ise İngiltere, Çin, Kanada, Avustralya, Fransa, Rusya ve Almanya takip etmektedir. (Radmard, 2017)
İkinci önemi uluslararası öğrenciler yeni istihdam olanakları yaratmakta ve ilgili ülkenin ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar. Üçüncü olarak misafir olduğu ülkenin tanıtımını kendi ülkesine döndüğünde kültür elçisi pozisyonundadırlar. Dördüncü olarak misafir olduğu ülkenin akademik anlamda gelişimlerine destek olmaktadırlar.
Dünyada en çok uluslararası öğrenci veren ülke sıralamasında ise Çin çok yüksek oranla ilk sırada yer alırken, ardından Hindistan, Almanya, Kore, Fransa, Suudi Arabistan sıralanmaktadır (Sağıroğlu, 2015). Uluslararası öğrencilerin ülke seçimlerini etkileyen faktörler ise; ülkelerin eğitim olanaklarına dair bilgilerin detaylı şekilde sunulması ve kolay ulaşılabir olması, ülkede kullanılan resmi dil ve dünyada bu dilin ne derece kabul gördüğü, ülkede eğitimin kalitesi ve bilinirliği, tercih yapılacak üniversitenin başarı sıralaması, tercih yapılacak üniversitenin diplomasının öğrencinin kendi ülkesinde tanınması, gidilecek ülkedeki yaşam maliyeti, güvenlik durumu ve üniversitenin uluslararasılaşma seviyesi gibi faktörler bulunmaktadır (Aydın, 2021).
Türkiye’ye gelen uluslararası öğrenciler incelendiğinde, öncelikle Türkiye’nin verdiği burslar önemli bir yere sahiptir (Sağıroğlu, 2015). Buna ek olarak, yapılan bazı çalışmalarda uluslararası öğrencilerin Ülkemizi tercih etmesinin sebebinin öğrencilik dönemi sonrasında elde edebilecekleri çalışma imkânlarıdır (Özoğlu, Gür ve Coşkun, 2012). Ayrıca, coğrafi, dil veya kültür bakımından komşu ülkelerden yüksek sayıda uluslararası öğrenci eğitimini Türkiye’de almak istemektedir. Özellikle Türk ve Balkan Cumhuriyetlerine göre akademik kalite ve deneyimin yüksek olmasıdır. Bunun sebebi ise, Bologna süreçleri ile üniversitemizin bölüm müfredatlarının akredite olması ve İngilizce dilinde de eğitimin yaygınlaşmış olması verilebilir (Kondakçı, 2011). Son olarak Afrika kıtasından uluslararası öğrencilerin tercih etmelerindeki nedenler ise bahsedilenlere ek olarak vize temini imkânının kolay olması ve yaşam maliyetinin görece ucuz olduğu belirtilmektedir (Sağıroğlu, 2015).
Sonuç ve Öneriler
Küreselleşme ile birlikte Dünyada her alanda olduğu gibi uluslararası öğrenci sayısında da ciddi artış yaşanmaktadır. Uluslararası öğrencilerin ülkelere ekonomik katkılarının yanı sıra sosyal katkıları da bulunmaktadır. Bu kapsamda misafir oldukları ülkede eğitimlerini tamamlayan uluslararası öğrenciler ülkelerine döndüklerinde kültür elçisi olmaktadırlar. Bu bağlamda, uluslararası öğrencilerin Türkiye’yi tercih etmeleri kritik öneme haizdir. Unutulmamalıdır ki en etkili reklam kişinin kişiye yaptığı reklamdır.
Uluslararası öğrencilerin ülkemizi tercih etmelerinin artırılması amacıyla üniversitelerimizin akademik başarılarını artırmaları ve Dünya genelinde akademik başarı sıralamasında üst sıralarda fazla sayıda üniversitemizin yer alması oldukça önemlidir. Buna ek olarak, hükümetimizin uluslararası öğrencilere yönelik burs imkânlarını artırması tercih sebebi olmamızı artıran faktörlerden biri olacaktır.
Son olarak, Türkiye’de uluslararası öğrenci yönetimi bağlamında birkaç öneride bulunmak gerekirse, öncelikle uluslararası öğrencilerin üniversite tercihlerini yapabilmeleri amacıyla dil seçeneklerine sahip merkezi başvuru sistemi oluşturulabilir. Buna ek olarak, ülkemize az fakat dünya genelinde yüksek sayıda öğrenci gönderen ülkelere (Çin, Hindistan, Rusya gibi); karşılıklı diploma tanınırlığının sağlanması ve harç muafiyeti verilmesi gibi politikalar üretilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.
Kaynakça
Aydın, O. T. (2021). Uluslararası Yükseköğretim Alanında Daha Görünür Olabilmek: Araştırma Performansı Faktörü. Turkish Studies - Social Sciences, 16(1), 59–68.
Kondakci, Yasar, (2011). Student Mobility Reviewed: Attraction and Satisfaction of International Students in Turkey. High Educ. 2011. 62:573- 592.
Migrationdataportal; (2021). Yabancı Uyruklu öğrenci sayıları
https://migrationdataportal.org/themes/international-students (Erişim Tarihi: 15.06.2021)
Özer, M. (2012). Türkiye’de uluslararası öğrenciler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 10 - 13.
Özoğlu, M., Gür, S. B. & Coşkun İ. (2012). Küresel Eğilimler Işığında Türkiye’de Uluslararası Öğrenciler. Ankara: SETA Yayınları XVII
Radmard, S. (2017). Türk Üniversitelerindeki Uluslararası Öğrencilerin Yükseköğretim Taleplerini Etkileyen Etkenlerin İncelenmesi. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 7(1).
Sağıroğlu, A. Z. (2015). Dünyada Ve Türkiye’de Uluslararası Öğrenci Trendleri. Uluslararası Öğrenci Sempozyumu, 20 Aralık 2016, 33.
Studyinturkey; (2021). Türkiye’deki Yabancı Uyruklu Öğrenci Sayıları.
https://www.studyinturkey.gov.tr/StudyinTurkey/_PartStatistic
Dr. Cankut AYDIN
Southern University Institute of
Management Business and Law
Türkiye İktisadi İşletmesi
Genel Sekreter Yardımcısı
cankut.aydin@suimbl.ru
