1. Türkiye’ye eğitim almak için gelen yabancı öğrenciler hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?
Türkiye’ye gelen yabancı öğrencilerin büyük oranı; Türk Cumhuriyetlerinden, Ortadoğu ülkelerinden ve Afrika ülkelerinden oluşmaktadır. Bunun temel nedeni; Türk Cumhuriyetleri için dil ve kültür benzerliği, Ortadoğu’dan gelenler için dinsel birliktelik, Afrika’dan gelenler için ise genellikle ucuz olması.
Öğrencilerin temel sorunları; başta dil olmak üzere, kültür, yemekler. Türkiye maddi imkanları iyi olan öğrencilerin çok fazla tercih ettikleri bir ülke değil bu yüzden sıklıkla pahalılıktan şikâyet etmektedirler. Genel anlamda öğrenciler Türkiye’yi bir köprü olarak görmekte ve tercihlerinde Türkiye ilk sırada değil. Bu yüzden öğrenciler Türkiye’yi gelecek planlarında yer vermedikleri için Türkçeyi de öğrenme konusunda fazla ısrarcı değiller. Çoğu öğrenci istenilen seviye de Türkçe öğrenmeden eğitimlerini tamamlamaktadırlar.
2. Dünyada yabancı öğrenciler Konusunda Türkiye’nin yeri hakkında neler düşünüyorsunuz?
Türkiye dil, kültür ve din yönüyle yakın coğrafya öğrencilerinin tercih ettiği bir ülke konumunda. Türkiye’de eğitim olanakları ve akreditasyon düzeyi iyi. Küresel eğitim pastasında tüm avantajlarına rağmen Türkiye’nin yeri halen istenilen noktada değil. Türkiye öğrencilerin gelmesi için teşvikler vermesine rağmen öğrencilerin hem çalışma hem de gelecek beklentilerine yeterli düzeyde cevap verememekte. Türkiye’nin eğitimini tamamlayan öğrenciler için de bir stratejik planı net olarak görülmemekte. Çoğu zaman bitiren öğrenciler ile ilişkiler kişisel düzeyde sürdürülmekte.
3. Yabancı öğrencilerin kendi ülkelerinden farklı bir ülkeyi tercih etmesindeki etkenler nelerdir ve geldikleri ülkeden beklentileri ne üzerine yoğunlaşmaktadır?
Her öğrenci öncelikle kendi ülkesinde eğitim görmek ister fakat eğitim kalitesi, ekonomik şartlar, akreditasyon gibi birtakım olumsuzluklar farklı ülkelere tercihi zorunlu hale getirir. Öğrenciler için öncelik her alanda gelişmişlik düzeyine erişmiş ülkelerdir. Bunların büyük bir kısmı da Avrupa ve Amerika yani Batı olarak görülmektedir. Öğrencilerin büyük bir kısmı yaşadıkları olumsuzluklardan çıkma yolu olarak başka ülkelerde eğitime önem vermektedir. Çok az kısmı ise, kendini gerçekleştirme hayaliyle bu yola çıkmaktadır.
4. Türkiye bu beklentileri karşılama da ne kadar yeterli?
Türkiye’ye gelen öğrenciler eğitim kalitesiyle ilgili çok fazla şikâyette bulunmamaktadır. Ancak ekonomik, sosyal imkanlar konusunda öğrencilerin talepleri çoğunlukla karşılanamamaktadır. Bazen özellikle taşra şehirlerinde barınma olanaklarının yetersizliği, dil yetersizliği, tiyatro, sinema gibi sosyal alan yetersizlikleri şikayetlere konu olabilmektedir.
Öğrencilerin şikayet ettikleri konulardan bir tanesi de gelmeden önceki Türkiye hayali ile geldikten sonraki gerçek arasında farklılıkların olmasıdır. Film ve dizilerde gördükleri Türkiye resminin ve hayatın İstanbul boğasındaki yalılardan ibaret olmadığını gördüklerinde az da olsa hayal kırıklığına uğradıklarını söyleyen öğrencilerimiz bulunmaktadır.
5. Türkiye’yi yabancı öğrenciler için daha da cazip hale getirmek için neler yapılabilir ?
Türkiye, öncelikle yabancı öğrencilerin gelmesini sağlayabilmek adına gelme potansiyeli yüksek ülkeler ile ilgili tanıtım faaliyetleri yürütmelidir. Bilinen daha kolay tercih edilir. Eğitim kalitesi, barınma olanakları, turizm potansiyeli gibi konularda bilgi verilmelidir. Gelecek olan öğrenciler ile ilgilenecek koordinasyon ofisleri öğrencelerin daha rahat tercih etmelerine katkı sağlayacaktır. Ayrıca Lise öğrencileri için ülkemiz ve üniversite gezileri tercihlerinde önemli katkı sağlayacaktır.
6. Türkiye’deki yabancı öğrencilerin yaşadığı adaptasyon sorunu hakkında neler yapılabilir?
Öncelikle Türkçe öğretme konusunun yeniden incelenmesi gereklidir. Çünkü öğrencilerin özellikle adaptasyonlarında ilk sıradaki problem dil olarak gözükmektedir. Sınavlardaki başarısızlıkları, tez yazmadaki yetersizliklerinin temel nedeni de budur. Koordinasyon konusu birçok belirsizliğin ortadan kalkmasına katkı sağlayacaktır. Türkiye’de yabancı öğrencilerle ilgili olumsuz algı çokça yaşanmamakta fakat bazen kültürel farklılıklar yanlış anlaşılmalara neden olabilmektedir. Sosyal imkanların arttırılması, yurt ve barınma imkanlarının güçlendirilmesi öğrencilerin adaptasyonunu kolaylaştıracaktır.
Röportor: Alâ HAZNEVİ
